Op deze pagina leest u meer over de verschillende soorten verlof en over de doelen die met het ondernemen van verlof worden nagestreefd.
Verlofsoorten en verlofdoelen
De eerste fase van de resocialisatie bestaat uit begeleid verlof. De begeleiding van de tbs-gestelde kent een gefaseerde opbouw. Doorgaans wordt gestart met een fase van beveiligd verlof in de omgeving van het FPC. Dit verlof wordt begeleid door een medewerker van het FPC en een medewerker van de Dienst Vervoer en Ondersteuning. Als dit goed verloopt, volgt een fase met dubbele begeleiding waarbij de tbs-gestelde wordt begeleid door twee medewerkers van het FPC. Als deze fasen zijn doorlopen, kan verlof worden gepraktiseerd met één medewerker van het FPC. Van deze reguliere opbouw kan, goed gemotiveerd, worden afgeweken.
Verlofdoel
Het verlof is onderdeel van de behandeling, waarbij door middel van het uitbreiden van vrijheden onder meer kan worden getoetst hoe een tbs-gestelde de geleerde vaardigheden in praktijk brengt en hoe hij omgaat met prikkels van buiten die niet aanwezig zijn in de kliniek. Bovendien levert het praktiseren van verlof nieuwe informatie op die in de behandeling kan worden meegenomen.
Wanneer het begeleide verlof goed is verlopen en de behandeling verder vordert, kan onbegeleid verlof worden aangevraagd. Onbegeleid verlof behelst elk verlof waarbij de tbs-gestelde niet wordt begeleid door een medewerker van het FPC. Dit kan meerdaags zijn. Het verlof kan op verschillende manieren worden ingevuld en kan oplopen tot verlof met maximaal zes overnachtingen buiten de kliniek. Het onbegeleid verlof wordt in een stappenplan uitgewerkt, waarbij veelal een opbouw van vrijheden plaatsvindt in duur, frequentie en actieradius.
Verlofdoel
De doelen van onbegeleid verlof zijn ruimer dan de doelen die met begeleid verlof worden nagestreefd. Bij onbegeleid verlof kan een tbs-gestelde bijvoorbeeld werkervaring opdoen, een opleiding volgen, een sociaal netwerk opbouwen of oefenen met meer zelfstandigheid. Bij de aanvraag voor onbegeleid verlof toetst het AVT in hoeverre de tbs-gestelde met de toename van vrijheden kan omgaan en of hij in staat is om zich aan de afspraken te houden.
Wanneer ook de fase van onbegeleid verlof goed is verlopen, kan een volgende stap in het resocialisatietraject worden gezet. Bij transmuraal verlof verblijft een tbs-gestelde buiten de beveiligde zone van het FPC. Het extramurale verblijf kent veel vormen. De tbs-gestelde kan bijvoorbeeld worden geplaatst in een dependance van de kliniek, op een Forensisch Psychiatrische Afdeling van een psychiatrische instelling (FPA), in een regionale instelling voor beschermd wonen of in een zelfstandige woning.
Verlofdoel
Tijdens transmuraal verlof neemt de tbs-gestelde in toenemende mate deel aan de maatschappij. De kliniek blijft hem op afstand begeleiden. In deze fase van de behandeling wordt een groot beroep gedaan op de zelfstandigheid en de betrouwbaarheid van de tbs-gestelde.
Wanneer de vorige fasen van het verlof goed zijn doorlopen, kan het FPC een machtiging voor proefverlof aanvragen. In dit stadium is de resocialisatie in de samenleving vergevorderd. De tbs-gestelde woont veelal zelfstandig of verblijft in een voorziening waar hij ook na het beëindigen van de tbs-maatregel kan blijven wonen.
Verlofdoel
Het proefverlof is de uitstroomfase van de tbs, die uiteindelijk kan leiden tot beëindiging van de maatregel.
Forensisch Psychiatrisch Toezicht
De reclassering neemt in deze fase het toezicht en de begeleiding van het FPC over. Door middel van Forensisch Psychiatrisch Toezicht is de reclassering al tijdens de fase van transmuraal verlof bij de behandeling betrokken. Ten behoeve van het proefverlof wordt door de reclassering een maatregelenrapport opgesteld, waarin wordt aangegeven op welke wijze de tbs-gestelde zal worden begeleid en hoe het toezicht onder welke voorwaarden zal worden vormgegeven. Dit maatregelenrapport is een integraal onderdeel van de aanvraag voor proefverlof, die het FPC indient.
Verlofmachtiging
In de regel wordt er een vaste volgorde van begeleid verlof, onbegeleid verlof, transmuraal verlof en proefverlof gehanteerd. Er kan aanleiding zijn om, op grond van klinische overwegingen en praktische implicaties, gemotiveerd af te wijken van deze gebruikelijke volgorde.
Verlof wordt voor een individuele tbs-gestelde aangevraagd. In het verlofplan wordt beschreven welk verlof kan worden ondernomen, onder welke voorwaarden. Hierin wordt de frequentie, de actieradius en de duur van de verlofmomenten geconcretiseerd. Met het verlenen van een verlofmachtiging wordt dit specifieke verlofplan goedgekeurd voor die individuele tbs-gestelde. Het bovenstaande heeft tot gevolg dat de variëteit in vrijheden per tbs-gestelde in de praktijk groot is.